Về mặt bản chất, thuật ngữ văn hóa tổ chức (Tiếng Anh: Organizational Culture) được tích hợp từ hai khái niệm “tổ chức” và “văn hóa”. Tuy nhiên, cho đến hiện tại vẫn chưa có một định nghĩa nào hoàn toàn chính xác và thống nhất về khái niệm này. Dưới đây, chúng ta sẽ tìm hiểu một số cách tiếp cận phổ biến về định nghĩa văn hóa tổ chức trên thế giới:
Theo Eldridge và Crombie (1972), văn hóa tổ chức được coi là những chuẩn mức, giá trị và niềm tin hay cách hành động đặc trưng của một nhóm người phối hợp với nhau khi làm một việc gì đó. Tính đặc thù của một tổ chức có nguồn gốc sâu xa từ lịch sự phát triển của tổ chức và từ những nhân tố ảnh hưởng đến việc hình thành phong cách của tổ chức như những quyết định quan trọng trước kia, phong cách và quan điểm của những người lãnh đạo cũ. Chúng được thể hiện thông qua những phong tục, tập quán và quan niệm và mỗi thành viên đều coi trọng cũng như thông qua các quyết định chiến lược của một tổ chức.
Bạn đang xem: Một số vai trò và chức năng của văn hóa tổ chức phổ biến nhất
Deal và Kennedy (1983) thì cho rằng văn hóa tổ chức là những gì có ý nghĩa như giá trị tổ chức.Văn hóa tổ chức mô tả và giải thích hành động của mỗi cá nhân trong tổ chức, và từ đó năng suất có thể được cải thiện (Alvesson và Berg, 1992)
Daft (2007) định nghĩa, văn hóa tổ chức là tập hợp các giá trị quan trọng, niềm tin và sự chia sẻ giữa các thành viên trong tổ chức. Văn hóa tổ chức bên cạnh việc gắn kết các thành viên trong tổ chức mà còn giúp tổ chức dễ dàng thích ứng với môi trường bên ngoài.
2. Vai trò của văn hóa tổ chức đối với doanh nghiệp là gì?
Văn hóa tổ chức góp phần xây dựng khối đại đoàn kết trong doanh nghiệp
Xem thêm : An Thọ (An Khánh): 92,2% hộ đạt danh hiệu Gia đình văn hóa
Trong bất kỳ bối cảnh nào, để có thể tồn tại, phát triển cũng như đáp ứng mọi sự thay đổi của môi trường, hầu hết tất cả các doanh nghiệp đều sẽ phải đối mặt với việc làm thế nào để tạo ra được sự thống nhất cao trong thực hiện các chức năng, chiến lược và mục tiêu đặt ra của tổ chức. Trong trường hợp này, văn hóa tổ chức sẽ phát huy vai trò gắn kết xã hội trong một tổ chức, nó được xem như là một chất kết dính để kết nối tất cả mọi người trong tổ chức với nhau để tạo ra sự thống nhất cao.
Phối hợp và kiểm soát
Văn hóa tổ chức góp phần tạo ra sự thống nhất trong nhận thức của tổ chức, được tất cả các thành viên của tổ chức chấp thuận và nghiêm túc tuân thủ. Do đó, văn hóa tạo ra khuôn mẫu ứng xử của tổ chức và điều này sẽ giúp tạo thuận lợi trong các hoạt động phối hợp và kiểm soát.
Văn hóa tổ chức góp phần tạo động cơ làm việc
Văn hóa tổ chức xác định mục tiêu chung để các thành viên của tổ chức cùng nhau theo đuổi. Từ mục tiêu chung đã được xác định này, mọi người trong tổ chức đều đặt mục tiêu và các giá trị của tổ chức lên trên hết, họ nâng cao tinh thần làm việc, và tăng cường sự phối hợp với nhau và do đó, thông tin được truyền đạt nhanh chóng và hiệu quả.
3. Một số giá trị văn hóa tổ chức phổ biến
Theo quan điểm của Cameron và Quinn (2006) đã phân chia văn hóa tổ chức thành 4 nhóm, bao gồm: Văn hóa gia đình (Clans), văn hóa sáng tạo (Adhocracy), văn hóa thị trường (Market) và văn hóa cấp bậc (Hierarchy), cụ thể:
Văn hóa gia đình (Clan culture)
Xem thêm : Khai trương nhà sách thông minh được đầu tư 5 tỉ đồng tại TP.HCM
Loại văn hóa này đề cập đến mỗi tổ chức giống như một gia đình lớn, nơi mà trong môi trường làm việc các thành viên luôn đoàn kết và hỗ trợ lẫn nhau, chia sẻ các giá trị và mục tiêu chung. Các nhà lãnh đạo và giám đốc điều hành được xem là những người cố vấn, là người thầy thông thái hay chính là người cha trong gia đình. Các nhân viên trong tổ chức trung thành và có tính đồng đội cao. Người lãnh đạo chú trọng việc trao quyền và khuyến khích làm việc nhóm, sự chủ đồng và tính đồng thuận được đề cao. Loại hình này có các điểm đáng chú ý sau:
- Đặc tính nổi bật của tổ chức là luôn hướng đến con người và cõi môi trường làm việc như một gia đình.
- Người lãnh đạo của tổ chức có nhiệm vụ ủng hộ, tạo mọi điều kiện bồi dưỡng nhân viên,là người cố vấn dày dạn kinh nghiệm.
- Nhân viên trong tổ chức làm việc dựa trên sự cam kết, chủ động tham gia, phát triển năng lực bản thân.
- Đặc điểm gắn kết mọi người trong tổ chức với nhau là sự trung thành và tin tưởng lẫn nhau.
- Chiến lược của tổ chức: trao quyền, làm việc nhóm, phát triển nguồn nhân lực và môi trường làm việc mở.
- Tiêu chí thành công của tổ chức: sự phát triển của đội ngũ cán bộ công nhân viên, sự tham gia của họ tạo nên hiệu quả hoạt động.
Văn hóa sáng tạo (Adhocracy Culture)
Văn hóa sáng tạo phù hợp cho những môi trường thiên về làm việc năng động và sáng tạo, nơi mà nhân viên chấp nhận các thử thách và tạo sự khác biệt, năng nổ và mong muốn dẫn đầu. Các nhà lãnh đạo được coi là những người đổi mới, sáng tạo và chấp nhận rủi ro. Những thử nghiệm và đổi mới sáng tạo là chất liên kết trong tổ chức và đề cao các kiến thức,sản phẩm cũng như dịch vụ mới. Các thành viên luôn sẵn sàng đón nhận thử thách, cơ hội và sự thay đổi. Các tổ chức thuộc nhóm văn hóa này hướng đến sự phát triển mạnh mẽ và luôn tìm kiếm các nguồn tài nguyên mới, tập trung khuyến khích phát huy sự sáng tạo và tự do cá nhân. Đặc điểm:
- Đặc tính nổi bật của tổ chức là luôn chấp nhận rủi ro, kết quả sáng tạo và thích ứng nhanh chóng với các biến động của thị trường.
- Người lãnh đạo của tổ chức luôn sáng tạo, mạo hiểm và nhìn xa trông rộng.
- Nhân viên trong tổ chức là những cá nhân chấp nhận rủi ro, đổi mới, tự do và độc đáo.
- Đặc điểm gắn kết mọi người là sự cam kết và sự đổi mới, phát triển.
- Chiến lược tập trung của tổ chức là sự sáng tạo, tiếp thu các nguồn lực mới và tạo ra các thách thức mới.
- Tiêu chí thành công của tổ chức: các sản phẩm và dịch vụ độc đáo, mới mẻ mang đến sự ngạc nhiên và thích thú cho khách hàng, các giải pháp sáng tạo và luôn cải tiến không ngừng.
Văn hóa thị trường (Marketing thị trường)
Công ty có văn hóa thị trường có môi trường làm việc luôn hướng tới kết quả, trong đó các lãnh đạo có tính cạnh tranh và nhân viên cạnh tranh mạnh và tập trung vào mục tiêu. Chiến thắng và hoàn thành mục tiêu chính là chất liên kết tổ chức với nhau. Mục tiêu dài hạn của tổ chức là tập trung vào các hoạt động cạnh tranh để đạt mục tiêu đã đề ra nhằm dẫn đầu thị trường. Đạt được vị thế dẫn đầu trên thị trường là quan trọng trong quá trình xây dựng danh tiếng và khẳng định sự thành công. Phong cách tổ chức tập trung vào lợi thế cạnh tranh và đo lường kết quả.
- Đặc tính nổi bật của tổ chức: cạnh tranh theo hướng thành tích, hướng đến mục tiêu lợi nhuận và thị phần trên thị trường.
- Người lãnh đạo cần tích cực, phong cách quản lý định hướng theo kết quả, cạnh tranh.
- Nhân viên trong tổ chức được đánh giá dựa trên năng lực thành công và thành tích.
- Đặc điểm gắn kết mọi người với nhau là sự tập trung vào thành quả, mục tiêu hoàn thành.
- Chiến lược tập trung của tổ chức là hướng đến khách hàng, nhà cung cấp và nâng cao chất lượng, năng suất lao động.
- Tiêu chí thành công của tổ chức là chiến thắng trên thị trường, tăng khoảng cách với các đối thủ cạnh tranh.
Văn hóa thứ bậc (Hierarchy Culture)
Đây là môi trường làm việc nghiêm túc và có tổ chức, các nhân viên có ý thức cao, luôn tuân thủ các nguyên tắc và quy trình, người lãnh đạo tự hào về nền tảng tổ chức và sự phối hợp có hiệu quả của tổ chức. Tiêu chí hoạt động là đảm bảo sự vận hành thông suốt và nhất quán, trong đó các quy tắc và chính sách và chất liên kết toàn tổ chức với nhau với mục đích là sự phát triển ổn định, hiệu quả và kiểm soát.
- Đặc tính nổi bật của tổ chức là cấu trúc và sự kiểm soát.
- Người lãnh đạo của tổ chức có nhiệm vụ thực hiện các công tác điều phối, giám sát và tổ chức.
- Nhân viên trong tổ chức cần bảo mật, tuân thủ các quy định, nội quy của tổ chức và quản lý của ban lãnh đạo.
- Đặc điểm gắn kết mọi người là các chính sách và quy tắc, tính nhất quán và đồng nhất.
- Chiến lược tập trung của tổ chức là hạn chế lỗi và rủi ro, đo lường và quản lý chất lượng, quy chuẩn quy trình làm việc.
- Tiêu chí thành công của tổ chức là sự tin cậy, hiệu quả, ổn định,chi phí thấp và quy trình sản xuất phù hợp.
Nguồn: https://vanhoadulich.edu.vn
Danh mục: Văn Hóa
